Linux'de dizin yazma, erişim ve okuma yetkileri RWX harfleriyle gösterilir.

İlk 3 karakter dosya sahibi içindir
2. 3 karakter sahibin olduğu grup içindir
Son 3 karakter genel izinlerdir. Herkes içindir.

• r : okuma yetkisidir.
• w : yazma yetkisidir.
• x : çalıştırma yetkisidir.
• - : yetkinin olmadığı anlamına glir.
• d : dizin demektir.
• l : sembolin linktir.

Örnekler:

• rwxrwxrwx : Herkes bu dosyaya erişebilir okuyabilir çalıştırabilir değiştirebilir
• rwxr-xr-x: Herkes okur, çalıştırır. Değiştiremez. Sadece sahibi değiştirir. Çok sık kullanılır.
• rwx--x--x: Sadece çalıştırılabilir. Okunamaz. Değiştirilemez.
• rw-r--r--: Bu uygulamanın çalıştırma izni yoktur. Okuma ve Yazm izni vardır.
• rw-rw----: Dosya sahibi okur değiştirir çalıştıramaz. Diğer kişiler hiç bir şey yapamaz.
• rwx------: Sadece dosya sahibi erişebilir. Diğerleri hiç bir şey yapamaz.
• --x--x--x: Bu dosya sadece çalıştırılabilir. Sahibi dahil kimse okyamaz değiştiremez.
• r---w----x: Sahip okyabilir, Kullanıcı grubu yazabilir. Diğerleri çalıştırabilir.

İzin yetkileri chmod komutu ile yapılır:


Karışık gibi görünüyor biraz açalım:

• u: user yani kullanıcı
• g: dizin sahibinin olduğu kullanıcı grubu
• o: others yani diğer kullanıcılar
• a: all yani tüm kullanıcılar
• +: yetki verme
• -: yetki alma
• r: read yani okuma yetkisi
• w: write yani yazma yetkisi
• x : çalıştırma yetkisi
• s : suid bit
• t: sticky bit

Genel olarak chmod izinleri rakamlarla da verilir. Burada
r : 4
w : 2
X : 1
demektir.

Bu mantıkla 777 tim izinlerin olduğu durumdur. 111 sadece çalıştırma yetkisi vardır.

Chown komutu:

Chown bir dosyanın sahibinin root olmasını sağlar.

• chown ruzgar [com] : Burda com dosyasının sahibi ruızgarken artık root oldu.
• chown -R root [ruzgar] : Burda ruzgar klasörü ve altındaki tüm klasörleri sahibini root yaptık.

Chgrp Komutu:

Erişim yetkisi verme komutudur.

• chgrp ruzgar /usr/com : Bu komutla /usr/com klasörüne sadece ruzgar kullanıcı grubu üyeleri erişebilir.
• chown ruzgar:ruzgar [dosyaadi / dizinadi] : Bu komutla dizinadi isimli klasördeki hem sahip hem de kullanıcı grubu ruzgar olacaktır.
• chown -h ruzgar:ruzgar com : Bu komutla com isimli dosyanon hem sahibini hem grubunu hem de varsa dosyanın linklerinin sahipliğini ruzgar yapmış olduk.
• chown --from=ruzgar com dosya.jpg : Bu komutla dosya.jpg dosyasının sahibi ruzgar iken artık com isimli kullanıcıdır.

Linux'de oluşturulacak her dosya belirlenmiş izinlerle oluşturulur. Bu genellikle 022 iznidir. O anki izin değerini görmek istiyorsanız:

• umask : sonuç olarak varsayılan izin değerleri verilir.
• umask [644] : Sonuç olarak var sayılan dosya izin değeri 644 olarak değiştirilir.

Genel olarak izinleri tekrar incelersek. İzinler 3 digittir. İlk dijit okuma, 2. dijit yazma, 3. dijit ise Çalıştırma demektir.

0: Hiç bir hak yoktur
2: Yazma Hakkı vardır
4: Okuma Hakkı Vardır

umask değeri 000 olursa dizin hakları 777 olacaktır. Dosya hakları da 666 olur.
umask değeri 022 ise dosya ve dizin yetkilerinden çıkarılırsa
777-022=755 olacaktır. Dizin hakları 755 olur.
666-022=644 olacaktır. Varsayılan dosya haklarıdır.

0-> Dosya sahibidir. Sonuç olarak dosya hakları rw-'dir ve dizin hakları rwx'dir.
2->Dosya grubudur. dosya hakjları r--'di,r. Dizin hakları r-x'dir
Son 2-> Sistemdeki diğer kullanıcılardır. Dosya hakları r--'d,r ve dizin hakları r-x'dir.

Örneğin dizin hakların 777 olmasını istiyorsak 777-777 umask değerine 000 girmemiz gerekecektir.