Çocuklarsa kırık türleri ve tedavisi

Kırık Türleri

Birçok hekim, yaralanan bölgeye yalnızca bakarak dahi kırık olup olmadığını anlayabilmektedir. Ancak doktor kırık olup olmadığını ve türünü belirlemek için röntgene ihtiyaç duyacaktır. Röntgen sırasında bunun çok uzun sürmeyeceğini söyleyerek çocuğunuzu sakin ve sabit tutmalısınız.

Küçük çocuklar röntgenden korkabileceğinden, “Röntgen canını yakmayacak. Doktorlar vücudunun iç kısmını görmek için bu özel makineyi kullanıyorlar. Fotoğraf çıktığında, evdeki fotoğraflarımız gibi görünmeyecek. Ama doktor bakınca kırık kemikleri görebilecek” gibi cümlelerle onunla konuşmalısınız.

Çocuğunuzun kemiğinin gelişmekte olan bir bölgesinde gerçekleşen kırık, röntgen cihazında görünmeyebilir. Bu tür bir kırıktan şüphelenildiğinde röntgende görülmese bile kırık tedavisi uygulanacaktır.

Çocukların kemikleri daha yumuşak ve eğilmeye / kırılmaya daha eğilimli olduğundan inkomplet kırık (kemikte kısmen gerçekleşen kırılma) oluşma ihtimali daha yüksektir. Yaygın görülen inkomplet kırık türleri şunlardır:

• Bükülme veya torus kırıkları: kemiğin bir tarafı erilir ve küçük bir bükülme ortaya çıkar ancak diğer taraf kırılmaz.
• Yaş ağaç kırığı (Yarıkırık): Kemiğin bir tarafı kırılır, diğer tarafı ise eğilir (bu kırık yaş bir ağacın dalını kırmaya çalıştığınızda ortaya çıkan görüntüyü andırır)

Olgun kemikler tamamen kırılma eğilimindedir. Güçlü bir baskı uygulandığında daha genç kemiklerde tam kırılma gerçekleşir. Tam kırılma türleri:

• Kapalı kırık: cildi yarıp çıkmayan kırık
• Açık kırık: kırılan kemiğin ucunun ciltten dışarı fırladığı kırılma türüdür (enfeksiyon riski taşır)
• Ayrılmış kırık: Kırığın her iki ucundaki parçalarda da kırılma oluşur
• Ayrılmamış Kırık: Kırığın her iki ucundaki parçalar da yerinden çıkar (kemiklerin yeniden hizalanması için ameliyat gerekebilir).

Diğer yaygın kırılma terimleri şunlardır:

• İnce çizgi kırığı: kemik üzerinde ince bir kırık
• Tekli kırılma: kemiğin tek bir yerden kırılması
• Segmental kırık: aynı kemikte iki veya daha fazla yer kırılır
• Parçalanmış kırık: kemik ikiden fazla parçaya ayrılır veya ezilir.

Kırık Tahtası Tedavisi

Kemiğin iyileşmesi için sabit tutulması amacıyla kırık tahtası kullanılıp kullanılmayacağına hekim karar verecektir. Tahta kırılan bölgeyi sarar ve kemik iyileştiğinde doktor tarafından çıkarılır. Ancak kırık tahtası kemiği tek yönlü olarak desteklemektedir.

Hekim kırık tahtasını yerleştirdikten sonra pamuklu bir kumaş katmanı yerleştirir. Kırık tahtası sert plastikten, metalden ve hatta kırılan bölgeye tam uyması için fiberglass maddesinden yapılabilir. Kumaş veya kayış yardımıyla kırık tahtası sabitlenir. Daha sonra tahtanın tekrar ayarlaması gerektiğinde bunu hekim gerçekleştirmelidir.

Kırıklarda Alçı Tedavisi

Kırık vakalarının çoğunda kemiğin hareket etmesini engellemek amacıyla alçı kullanılır. Alçı iki katmanlı büyük bir bandaj olarak uygulanır. Yumuşak kumaş katmanı alçının cilde değmesini engeller. Sert dış katman ise kemiğin hareket etmemesini sağlar.

Alçılar genellikle iki tür malzemeden üretilir:

• Toz alçı: bu ağır beyaz toz suyla karıştırıldığında çabucak sertleşir. Toz alçılar fiberglas alçılardan daha ağırdır.
• Sentetik (fiberglas) malzeme: Bu alçılar çeşitli renklerde üretilir ve daha hafiftir. Fiberglas malzeme suya karşı dayanıklıdır.

alçının uygulanması sırasında özellikle küçük çocuklarda ağrı ortaya çıkması, süreci korkutucu hale getirmektedir. Alçı uygulanmadan önce süreçle ilgili detaylı bilgiyi çocuğunuza vermeniz, endişesini bir nebze azaltacaktır.

Ayrılmış kırıklarda kemiğin alçıya alınmadan önce yerine tekrar yerleştirilmesi gerekmektedir. Bunun için hekim, ayrılan kemik parçalarını doğru konuma getirerek kaynamasını sağlayacaktır. Buna kapalı redüksiyon denir.

Kapalı redüksiyon kemiğin doğru bir şekilde kaynamasını sağlar. Kapalı redüksiyon süresince çocuğa damar yoluyla sedasyon, yani yatıştırıcı ilaç verilecektir. Kemiklerin hizalanması oldukça acılı bir süreçtir ve sedasyon yoluyla çocuğun bunu hissetmemesi sağlanır. Kemik doğru konuma getirildikten sonra alçı uygulanır. Kapalı redüksiyondan sonra kemiklerin doğru hizalandığını kontrol etmek için tekrar röntgen uygulanabilir.

Alçı veya kırık tahtası kola uygulandığında, hekim kolun desteklenmesi için boyun askısı önerebilir. Aynı şekilde bacak kırıklarında alçının çıkarılmasına kadar yürümeyi sağlamak amacıyla koltuk değnekleri kullanılabilir.